Çocuklarımıza Ödül Vermeli miyiz?

 Çocuklara Ödül Verilmeli mi?

    Herkes bir gün ödüllendireceğini düşünür. Eğer öğrenciyseniz derslerinizde başarılı olduğunuz takdirde aileniz tarafından size alınan bir tablet veya cep telefonu size fazlasıyla iyi hissettirir. Herhangi bir spor dalı ile ilgileniyorsanız o alanda alacağınız madalya veya para ödülü sizi fazlası ile motive eder. Çoğu inançlı görünen  insanda da  durum böyledir. İnançlı görünen  insanların çoğu gerçekten iman ettikleri için değil iman ettiği için cennetle ödüllendirileceğini düşündüğü için iman etmiştir. Ödül bekleme konusunda verdiğimiz örnekleri fazlası ile  artırabiliriz.

Yukarıda verdiğim örneklerde ödülün insanı motive etme konusunda etkisini sizde gözlemlemişinizdir çevrenizde sanırım. Peki ödül verdiğimiz öğrencilerimiz, çocuklarımıza ödülle zarar verebileceğimizi hiç düşündük mü? Ödül verilen bir insanın vücudunda neler olduğunu, ne gibi değişikliklerin meydana geldiğini kısaca anlatmak istiyorum sizlere bugün.

Ödül alan insanda dopamin salgılanır; dopamin ne diyecek olursanız kısaca keyif  veren hormon diyebiliriz. Herhangi bir konuda ödül aldığınızda veya öncesinde bir konuda başarılı olmanız koşulu ile verileceğini bildiğiniz bir hediyeyi alma düşüncesi beynimizin keyif veren kısmında bu hormonun salgılanmasına neden olur. Buraya kadar anlattıklarım kulağa hoş geliyor olabilir, sonuçta hem işin ucunda ödül alma var hem de keyif hormonumuzda artış söz konusu; bu duruma çoğu insan hayır diyemez sanrım.

Maalesef böyle düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. İnsan beyni heyecanlı bir olayla karşılaştığında veya bir konuda bir ödül alacağını düşündüğünde dopamin hormonunda artış olur; âmâ zamanla beynimiz verilen ödüle alışır ve verilen ödülün heyecanı zamanla kaybolur. Beynimiz eski heyecanın kazanmak için farklı ödüller ister. Gün geçtikçe istekler karşılanmayacak seviye gelir, madde bağımlığında da durum aynıdır kişi ilk kez madde kullandığında dopamin seviyesinde artış olur, kişinin hücreleri zamanla bu maddeye alışır ve madde heyecanını kaybeder. Eski  heyecanı yeniden bulmak isteyen kişi zamanla yeni maddeler kullanma arayışına gider ve kullanılan maddeler değiştikçe, alınan doz oranı arttıkça  kaçınılmaz son yaklaşır kişi için.

Çocuklarınızı Ödülle Cezalandırmayın

Günümüz ebeveynlerinde de çocuklarına ödülle ders çalıştırma, bir iş yaptırma furyası almış başını gidiyor. Öğrencinin temel görevi alan ödevlerini yapmak, derslerine çalışmak ve ev işlerine yardımcı olmak için aileler inanılmaz ödüller vaat ediyor çocuklarına .Yukarıda da belirttiğim gibi çocuk ileriki hayatında ödül almadığında verilen çoğu görevi yerine getirmeyecektir. Her şeye kar zarar olarak bakıp temel sorumluluklarını bile yerine getirmeyecek; günlük hayatta çoğu konuda davranış kazanamayacak ve gerçek öğrenme gerçekleştiremeyecektir. Sürekli  ödül alma isteği  nedeni ile beynin hem iç motivasyonunu hem de beynin  kendini motive etme kapasitesinin azalmasına neden olacaktır. 

Lütfen çocuklarımızı ödülle cezalandırmayalım kalın sağlıcakla.